Guzki tarczycy to wypełnione płynem torbiele lub stałe grudki, zlokalizowane w obrębie gruczołu u podstawy szyi, tuż nad mostkiem. W większości przypadków nie są groźne i nie powodują żadnych objawów, ale niekiedy mogą mieć złośliwy charakter. Sprawdź, jak wyglądają symptomy, diagnoza i leczenie guzków tarczycy.

Objawy guzków tarczycy

Zazwyczaj guzki na tarczycy nie dają żadnych objawów, chociaż jeśli są większych rozmiarów, to mogą stać widoczne, powodować duszności lub trudności w połykaniu.

Czasem guzek wytwarza zbyt dużo tyroksyny, co może wywoływać następujące objawy: nerwowość, drżenie, niewyjaśniona utrata wagi, nadpotliwość, szybkie lub nieregularne bicie serca.

Rzadko guzki na tarczycy mogą naciskać na inne struktury szyi, wywołując wtedy dolegliwości bólowe, chrypkę, zmianę głosu, trudności w połykaniu lub oddychaniu.

Guzki tarczycy – objawy związane z zaburzoną produkcją hormonów

Zwykle guzki tarczycy są łagodne i nie powodują problemów. Skonsultuj się z lekarzem, gdy masz problemy z pamięcią lub suchą skórą, szybko się męczysz, cierpisz na zaparcia lub szybko się męczysz. Wspomniane symptomy wskazują na niedoczynność tarczycy, co oznacza, że gruczoł nie produkuje wystarczającej ilości hormonu.

Jak diagnozowane są guzki tarczycy?

Jeśli specjalista wykryje guzka na tarczycy, najprawdopodobniej poprosi pacjenta o kilkukrotne przełknięcie śliny. W ten sposób lekarz oceni, czy guz przesuwa się wtedy w górę i w dół. Zapyta również o objawy charakterystyczne dla nadczynności tarczycy, takie jak drżenie mięśni, bezsenność, chudnięcie, biegunki, szybka akcja serca.

Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad, a dwa pytania odgrywają kluczową rolę.  Pierwsze z nich dotyczy tego, czy pacjent w przeszłości był poddany radioterapii lub narażony na promieniowanie jądrowe. Drugie pytanie dotyczy innych problemów endokrynologicznych i tego, czy ktoś z rodziny miał raka tarczycy.

Jeżeli lekarz wyczuje guz tarczycy, zleci badania krwi, by zweryfikować poziom TSH, FT3, FT4  oraz przeciwciał (anty-TG i anty-TPO). Analizując wyniki, może stwierdzić, czy gruczoł działa prawidłowo.

Kiedy wykonywać USG tarczycy?

Lekarz może zlecić USG, by ocenić narośl i określić, czy należy przeprowadzić biopsję. Badanie USG wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, aby uzyskać dokładny obraz gruczołu. Ultrasonografia pozwala ocenić, czy grudki są stałe czy torbielowate (wypełnione płynem), a także umożliwia ich dokładne umiejscowienie.

USG pomaga zidentyfikować guzki na tarczycy, które są zbyt małe, by wykryć je podczas badania fizykalnego. To bezbolesne i bardzo dokładne badanie, które lekarz zazwyczaj przeprowadza w swoim gabinecie. W ten sposób może monitorować, czy guzki maleją czy rosną. USG powinno również uwzględnić analizę węzłów chłonnych szyi, ponieważ rak tarczycy może się do nich rozprzestrzeniać. Ponadto ultradźwięki ułatwiają precyzyjne wprowadzenie igły do guza podczas biopsji.

Na czym polega biopsja tarczycy?

Podczas zabiegu diagnostycznego specjalista pobiera próbkę z jednego lub więcej guzków, a następnie wysyła je do laboratorium. Warto zaznaczyć, że nie każdy guz jest nowotworem, jeśli jednak wyniki są niejednoznaczne, lekarz może powtórzyć zabieg. Niekiedy zaleca też usunięcie guzów tarczycy. Jeśli biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wykaże, że guz na tarczycy jest łagodny, lekarz może zasugerować uważną obserwację.

Aktywna obserwacja obejmuje regularne badania krwi, USG i badanie fizykalne. Niektóre guzki nie zmieniają się przez lata, w takim przypadku zazwyczaj nie wymagają leczenia. Jeśli guzki na tarczycy mają średnicę przynajmniej 1 cm, lekarz prawdopodobnie zaproponuje biopsję. Mniejsze grudki zwykle nie poddaje się biopsji, chyba że wywołują objawy.

Leczenie guzków tarczycy

W przypadku guzków na tarczycy leczenie niejednokrotnie obejmuje radioaktywny jod w postaci płynnej lub w kapsułkach. Wspomniany pierwiastek nie tylko obkurcza guzek, lecz także łagodzi objawy nadczynności tarczycy, zazwyczaj w ciągu 2-3 miesięcy. Tej formy leczenia nie stosuje się u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Należy podkreślić, że nawet niewielkie guzki tarczycy mogą powodować objawy, takie jak zaburzenia mowy, problem z oddychaniem lub przełykaniem śliny. W takim przypadku specjalista najprawdopodobniej zaleci usunięcie całości lub części gruczołu. W leczeniu łagodnych nowotworów coraz częściej stosuje się ablację częstotliwością radiową pod kontrolą USG. Lekarz używa sondy, by dotrzeć do guzów tarczycy, a następnie poddaje działaniu ciepła i prądu elektrycznego. Większość pacjentów może wrócić do normalnych zajęć następnego dnia po zabiegu.

Czy guzki tarczycy są groźne?

Niezależnie od tego, czy guzki na tarczycy są łagodne czy nie, można je skutecznie leczyć. Pamiętaj, by wybrać doświadczonego specjalistę, który wdroży indywidualną terapię i zminimalizuje ryzyko nawrotów. Zdecydowana większość, ponad 95 proc. guzków na tarczycy, jest niezłośliwa (łagodna).

Czy guzki tarczycy mogą zniknąć?

W niektórych przypadkach specjalista może przepisać leki przeciwtarczycowe, np. metimazol, zanim wdroży kolejny etap leczenia, taki jak operacja lub terapia jodem radioaktywnym. Lekarstwa przyjmuje się doustnie przez kilka miesięcy lub lat, w zależności od zaleceń lekarza. W trakcie terapii specjalista monitoruje poziom TSH i  hormonów tarczycy, by sprawdzić, czy leki działają.

Czy guzki tarczycy mogą się wchłonąć?  Zdarzają się takie przypadki wśród pacjentów przyjmujących L-tyroksynę. Należy jednak zaznaczyć, że wspomniana forma leczenia zwiększa ryzyko tyreotoksykozy, wywołującej objawy nadczynności tarczycy.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów mogących wynikać z nieprawidłowości w pracy tarczycy, zalecamy konsultację z lekarzem endokrynologiem. Oczywiście o samych objawach najpierw należy powiadomić lekarza pierwszego kontaktu.