Jednym z głównych wskaźników zdrowia kobiety jest regularny cykl miesiączkowy. Trwa on zwykle od 21 do 35 dni, a w jego trakcie przez 2 do 5 dni pojawia się krwawienie. Nie zawsze jednak cykl miesiączkowy jest regularny, a wręcz można powiedzieć, że każda kobieta doświadczyła w swoim życiu zaburzeń miesiączkowania. Ich przyczyny mogą być różne, w zależności od wieku kobiety i wielu innych czynników. W artykule wyjaśniamy, czym są zaburzenia miesiączkowania oraz jakie są ich objawy i przyczyny.
Co to są zaburzenia miesiączkowania?
Zaburzeniami miesiączkowania nazywamy różnego rodzaju zmiany w regularnym cyklu miesiączkowym. Zmiany te mogą dotyczyć zarówno długości cyklu, częstotliwości pojawiania się krwawienia, jego obfitości, a także związanych z nim dolegliwości bólowych.
Zaburzenia miesiączkowania dzielimy zwykle ze względu na ich charakter i przyczynę występowania. Warto przy tym pamiętać, że zaburzenia te pojawiają się szczególnie często u młodych kobiet i dziewcząt oraz pań w okresie okołomenopauzalnym.
Brak miesiączki, czyli amenorrhoea, może mieć zarówno charakter pierwotny, jak i wtórny. O pierwotnym braku miesiączki mówimy, gdy u dziewczynki w wieku około 14 lat jeszcze nie pojawiło się krwawienie, natomiast wtórny brak miesiączki to sytuacja, gdy krwawienie zanika u kobiety, która do tej pory miesiączkowała.
Zaburzeniami miesiączkowania są także tzw. miesiączki krwotoczne. Występują, kiedy krwawienie miesięczne jest bardzo obfite, czyli powyżej 80 ml. Zdarza się także, że trwa ono dłużej niż w przypadku regularnego cyklu – nawet powyżej 7 dni.
Do najczęstszych zaburzeń miesiączkowania należą bolesne miesiączki. Są one związane z nadmiernymi skurczami macicy podczas krwawienia. Bolesne miesiączki również podzielić można na pierwotne oraz wtórne. O tych pierwszych mówimy, gdy od pierwszej miesiączki krwawienie jest bolesne. Natomiast z wtórnym brakiem miesiączki mamy do czynienia, gdy ból podczas krwawienia występuje u kobiet, które nie skarżyły się wcześniej na podobne dolegliwości.
Zaburzeniem miesiączkowania jest też rzadkie miesiączkowanie, czyli występujące zaledwie kilka razy w roku. W przypadku tego zaburzenia cykl miesiączkowy może być wydłużony nawet do sześciu miesięcy. Sytuacją odwrotną są natomiast zbyt częste miesiączki, które pojawiają się w cyklu krótszym niż 21 dni.
Zaburzenia miesiączkowania u młodych kobiet
Zaburzenia miesiączkowania dotykają kobiety w różnym wieku, jednak szczególnie często możemy zaobserwować je u młodych kobiet i dziewcząt, które dopiero niedawno osiągnęły dojrzałość płciową. Choć zaburzenia miesiączkowania u młodych kobiet mogą być niepokojące i czasem mogą wskazywać na jakieś problemy zdrowotne, warto podkreślić, że najczęściej ich przyczyną jest po prostu niedojrzałość układu hormonalnego.
Najczęściej w przypadku nastolatek pojawią się obfite oraz bolesne miesiączki, jednak dość częstym zaburzeniem miesiączkowania u młodych kobiet jest także pierwotny brak miesiączki, a więc sytuacja, kiedy krwawienie nie pojawia się, pomimo iż dziewczyna osiągnęła wiek, w którym powinno ono wystąpić.
Zaburzenia miesiączkowania po 40.-45. roku życia
Zaburzenia miesiączkowania po 40. roku życia pojawiają się często. Kobiety między 40. a 45. rokiem życia skarżą się zwłaszcza na nieregularnie krwawienie, co bywa bardzo uciążliwe, ponieważ ciężko je przewidzieć, a co za tym idzie – odpowiednio się przygotować.
Wiele pań w tym wieku doświadcza zarówno zwiększonej częstotliwości krwawienia, jak i zaniku miesiączki. Mogą to być objawy wchodzenia w stan menopauzy, ale warto pamiętać, że mogą także wskazywać na różne procesy, które mają miejsce w organizmie kobiety. Dlatego nie warto bagatelizować zaburzeń miesiączkowania w tym wieku, ale koniecznie należy wybrać się do lekarza ginekologa w celu zbadania przyczyny ich występowania.
Objawy zaburzeń miesiączkowania
Zaburzenia miesiączkowania to dolegliwości, które mogą zostać wykryte przez kobietę, która regularnie obserwuje swój organizm i notuje występowanie krwawień miesiączkowych.
Do podstawowych objawów wskazujących na zaburzenia miesiączkowania należą:
- występowanie obfitych krwawień miesiączkowych (powyżej 80 ml),
- pojawianie się plamień międzymiesiączkowych,
- skrócony lub wydłużony czas pomiędzy krwawieniami,
- widoczne w krwi miesięcznej skrzepy.
Jakie są przyczyny zaburzeń miesiączkowania?
Zaburzenia miesiączkowania są bardzo złożonym tematem, a ich przyczyny mogą być różne. Czasem zaburzenia takie pojawiają się w określonych sytuacjach naturalnie i nie powinny wówczas niepokoić, lecz często wskazują na jakieś problemy zdrowotne, dlatego – niezależnie od wieku – panie nie powinny ignorować tych sygnałów swojego organizmu.
Przyczynami pierwotnego braku miesiączki może być niewydolność podwzgórza, hipoplazja jajników, wrodzony przerost nadnerczy, guzy przysadki mózgowej, brak wrażliwości na androgeny, dysgenezja gonad, zespół zespół Rokitansky’ego, a także interseksualizm.
Wtórny brak miesiączki mogą natomiast powodować: zespół policystycznych jajników, zaburzenia w obrębie osi podwzgórze – przysadka – jajnik, a także atrezja macicy.
Zaburzenia miesiączkowania obejmujące zarówno nieregularne miesiączki, jak również bolesne krwawienia mogą mieć bardzo wiele przyczyn. Mogą być spowodowane zaburzeniami hormonalnymi, niewydolnością jajników lub dolegliwościami ogólnoustrojowymi, na przykład nadczynnością tarczycy. Do bardzo częstych przyczyn zaburzeń miesiączkowania należy stres oraz infekcje narządów płciowych, a także przebyte przez kobietę operacje, zabieg łyżeczkowania i stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej lub wkładek wewnątrzmacicznych.
Diagnostyka zaburzeń miesiączkowania
Choć zaburzenia miesiączkowania występują u kobiet tak często, że wiele pań uznaje je za zupełnie normalne, trzeba podkreślić, że diagnostyka zaburzeń miesiączkowania jest niezwykle ważna i nie wolno ignorować żadnych zmian pojawiających się w cyklu miesiączkowym.
W celu diagnozy zaburzeń miesiączkowania przede wszystkim przeprowadza się wywiad z pacjentką, a także badanie ginekologiczne dwuręczne oraz badanie we wziernikach. Najczęściej nie jest to jednak wystarczające, dlatego wykonuje się również przezpochwowe badanie USG, a następnie, w zależności od otrzymanych wyników, lekarz może zlecić badania laboratoryjne, takie jak stężenie hormonów w krwi, morfologia lub parametry układu krzepnięcia.