Choroba niedokrwienna serca, zawały i inne dolegliwości kardiologiczne to w dzisiejszych czasach zarówno problem ludzi starszych, jak i coraz częściej także tych młodszych. Jedną z najczęściej stosowanych w takich przypadkach procedur jest PCI (percutaneous coronary interventions), czyli zwiększenie przepływu krwi przez zwężone tętnice. Taki efekt można uzyskać dzięki stentom. Co to są stenty? Jak wygląda zabieg i życie po założeniu stentów? Odpowiadamy w artykule.
Co to są stenty?
Stenty to metalowe lub plastikowe rurki o kształcie walca i siateczkowatej strukturze, które pełnią funkcję protez naczyniowych. Stenty mogą zostać wprowadzone różnymi drogami, między innymi przez naczynie udowe, tętnice promieniowe w kończynie górnej lub dolnej, bądź przez naczynie krwionośne. Zabieg wszczepienia stentów odbywa się przy udziale wykwalifikowanych specjalistów kardiologii.
Rodzaje stentów
W zależności od charakterystyki dolegliwości i działania protezy naczyniowej, wyróżnić możemy różne rodzaje stentów.
Ze względu na sposób implantacji stenty można podzielić na:
- Klasyczne stenty metalowe BMS, określane też jako stentgrafty metalowe, do zastosowania których konieczne jest najpierw poszerzenie naczynia krwionośnego poprzez tzw. balonikowe serca.
- Stenty samorozprężalne, które charakteryzują się zmienną siłą rozpierającą, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko różnych powikłań, na przykład zakrzepicy w stencie.
Natomiast, gdy mówimy o najnowszej generacji stentów, to wyróżniamy:
- Stenty uwalniające lek DES, nazywane również stentami naczyniowymi i charakteryzujące się uwalnianiem określonych leków, takich jak sirolimus i ewerolimus. Redukują one proces restenozy, czyli zarastania światła naczynia.
- Stenty bioresorbowalne BVS, nazywane również stentami samowchłanialnymi lub biodegradowalnymi. Są one zbudowane ze związków magnezu i polimerów kwasu mlekowego. Mają takie samo działanie jak konwencjonalne stenty, ale w przeciwieństwie do nich po pewnym czasie wchłaniają się przez śródnabłonek naczynia i rozpuszczają.
Stenty – wskazania
Stenty to protezy naczyniowe mające szerokie zastosowanie przede wszystkim w kardiologii. Są one najczęstszym sposobem leczenia choroby wieńcowej oraz reagowania po zawale serca. Oprócz tego wskazaniem do założenia stentów mogą być zwężenia naczyniowe mózgu, tętniaki naczyń, a także zwężenia w krążeniu obwodowym.
Warto dodać, że stenty można również wszczepiać do przełyku, układu moczowego oraz oskrzeli, aby usprawnić drożność tych narządów.
Jak wygląda zabieg wszczepienia stentu?
Zabieg wszczepienia stentu trwa około pół godziny i wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Na początku pacjentowi podawany jest lek, który ma za zadanie zmniejszyć krzepliwość krwi. Następnie pacjent dostaje kontrast i wykonywane jest zdjęcie rentgenowskie, dzięki któremu specjalista ocenia operowane miejsce.
Przystępując do zabiegu, lekarz rozpoczyna od wykonania nakłucia tętnicy, poprzez które wprowadzany jest specjalny cienki, metalowy drucik. Ma on za zadanie udrożnić naczynia. Kolejno w miejscu zwężenia naczynia umieszcza się stent.
Bezpośrednio po wykonaniu zabiegu pacjent nie może przez kilka godzin jeść ani pić, a także powinien pozostawać w pozycji leżącej.
Jak żyć po założeniu stentu?
Przede wszystkim po założeniu stentu zaleca się pacjentom przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego, ponieważ korzystnie wpływa on na zmniejszenie ryzyka powikłań. Oprócz tego konieczne jest przyjmowanie pochodnych tienopirydyny, które mają za zadanie hamować agregację płytek krwi czyli, zaleganie krwi na ściankach naczyń krwionośnych.
Stenty są nowoczesną i chętnie stosowaną terapią, ale ich skuteczność zależy przede wszystkim od zaawansowania choroby oraz zachowania pacjenta po zabiegu. Po wszczepieniu stentów bardzo ważne jest stosowanie się do kilku ważnych zasad.
Przede wszystkim, jak w przypadku wielu innych zabiegów czy operacji, konieczny jest regularny kontakt ze specjalistą oraz przyjmowanie przepisanych leków. Pacjenci powinni szczególnie bacznie przyglądać się swojemu ciśnieniu tętniczemu oraz kontaktować się z lekarzem w razie jakichkolwiek niepokojących objawów.
Osobom, u których przeprowadzono zabieg wszczepienia stentów, zaleca się przede wszystkim zdrowy tryb życia. Bardzo ważna jest regularna aktywność fizyczna, która pomoże zapobiec otyłości. Warto pamiętać, że na początku taka aktywność powinna być średnio intensywna. Można zacząć od powolnych spacerów, a z czasem, po konsultacji z lekarzem, pomyśleć także o pływaniu lub jeździe na rowerze.
Redukcja masy ciała w przypadku nadwagi jest kluczowa u osób z wszczepionym stentem. Z tego powodu należy również zadbać o odpowiednią dietę. Pacjenci powinni pamiętać o unikaniu nadmiernej ilości soli w pożywieniu, jedzeniu dużej ilości warzyw i owoców, a także produktów bogatych w zdrowe tłuszcze, na przykład ryb morskich.
Palacze powinni porzucić palenie papierosów, także tych elektronicznych. Bezpośrednio po wszczepieniu stentu, w okresie, kiedy pacjent przyjmuje jeszcze leki, bezwzględnie zakazane jest spożywanie alkoholu.
Wszczepienie stentu a powrót do normalnego trybu życia
Wielu pacjentów zastanawia się, kiedy po wszczepieniu stentów będą mogli oni wrócić do swojej pracy, aktywności fizycznej i innych codziennych zajęć. Wiele zależy od wieku pacjenta, jego wydolności psychicznej i fizycznej, a także zaawansowania choroby.
Zwykle po założeniu stentów pacjent przebywa na zwolnieniu lekarskim do trzech miesięcy. Jeśli w tym czasie nie pojawiają się żadne powikłania i niepokojące objawy, to można wrócić do swojej normalnej pracy, o ile nie jest to praca wymagająca dużego wysiłku fizycznego. Obciążająca praca fizyczna, związana na przykład z podnoszeniem ciężkich rzeczy, a także z większym stresem, powinna być zawsze konsultowana z lekarzem prowadzącym. Wykonując lekkie prace, pacjenci po wszczepieniu stentów powinni pamiętać o dobrym nawodnieniu organizmu, robieniu przerw w pracy i zrezygnowaniu z dłuższej ekspozycji słonecznej.