Pęcherzyk żółciowy to niewielka część dróg żółciowych, która jednak pełni ważną funkcję w organizmie człowieka. Choć dolegliwości z nim związane towarzyszą wielu pacjentom, niestety duży odsetek populacji wciąż je bagatelizuje, rozpoczynając leczenie wtedy, gdy objawy stają się już bardzo dokuczliwe. Czym jest pęcherzyk żółciowy i jakie choroby mogą się z nim wiązać?

Czym jest pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy, nazywany także woreczkiem żółciowym, jest częścią dróg żółciowych i odpowiada za magazynowanie oraz zagęszczanie żółci produkowanej w wątrobie. Jego pojemność wynosi około 70 ml. Położony jest pod wątrobą, ma około 10 cm i lekko gruszkowaty kształt.

Pęcherzyk żółciowy zbudowany jest z dna, trzonu oraz szyjki. Przechodzi ona w przewód pęcherzykowy, a ten połączony jest z przewodem wątrobowym. Ściana woreczka żółciowego składa się z błony surowiczej, błony mięśniowej oraz błony śluzowej.

W trakcie spożywania posiłku żółć magazynowana w pęcherzyku żółciowym uwalniana jest do dwunastnicy. Bierze ona udział zarówno we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, jak i trawieniu samych tłuszczy.

Objawy chorób pęcherzyka żółciowego

Do najpowszechniejszych objawów chorób pęcherzyka żółciowego zaliczamy:

• przerywany ból, nazywany kolką żółciową – jest on zazwyczaj odczuwany po prawej stronie, w górnej części brzucha, czasem promieniuje aż do pleców;
• gorączkę i dreszcze – są sygnałem stanu zapalnego w organizmie i jeśli powodują je infekcje pęcherzyka żółciowego, należy niezwłocznie skorzystać z pomocy lekarskiej;
• wymioty i nudności – mogą towarzyszyć im również dolegliwości bólowe, jednak często zdarza się, że występują samodzielnie, szczególnie po zjedzeniu posiłku;
• problemy z perystaltyką jelit – zwłaszcza w przypadku długotrwałych nieprawidłowości związanych z woreczkiem żółciowym mogą pojawić się przewlekłe problemy trawienne obejmujące także skurcze jelit, biegunkę oraz luźne stolce;
• żółtaczkę – charakteryzującą się żółtawym zabarwieniem skóry i związaną z osadzającym się w przewodzie żółciowym kamieniem, w wyniku czego żółć nie trafia w odpowiedniej ilości do jelit; żółtaczce często towarzyszy także ciemniejszy kolor moczu.

Najpopularniejsze choroby pęcherzyka żółciowego

Do najczęściej występujących chorób pęcherzyka żółciowego zaliczamy kamicę, ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego oraz raka. Każde z tych schorzeń szczegółowo opisujemy poniżej,

Kamica pęcherzyka żółciowego

Kamica pęcherzyka żółciowego to choroba, która znacznie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Specjaliści wskazują, że największym ryzykiem zachorowania obarczone są pacjentki po 40. roku życia, z otyłością i po kilku porodach. Choroba ta związana jest z powstawaniem kamieni w woreczku żółciowym, złożonych z substancji znajdujących się w żółci, takich jak cholesterol, jony wapniowe, barwniki żółciowe oraz białka. Nieprawidłowości takie pojawiają się w przypadku zbytniego zagęszczenia żółci, w wyniku czego wymienione substancje wytrącają się w pęcherzyku.

Zachorowaniu na kamicę pęcherzyka żółciowego sprzyja starszy wiek, nadwaga i otyłość, podwyższone stężenie cholesterolu we krwi, choroby takie jak cukrzyca, dieta obfitująca w tłuszcze zwierzęce. Warto także wiedzieć, że choroba może wiązać się z predyspozycjami rodzinnymi.

Do najczęściej występujących objawów kamicy pęcherzyka żółciowego zaliczyć można:

• kolkę żółciową,
• ból pod żebrem mogący promieniować aż pod okolicę prawej łopatki,
• a także wzdęcia, nudności i wymioty.

Choć kamica woreczka żółciowego wymaga konsultacji ze specjalistą, nie zawsze konieczna jest operacja. W przypadku mniejszych kamieni oraz tych zbudowanych przede wszystkim z cholesterolu, istnieje duża szansa rozpuszczenia ich przy pomocy właściwie dobranych leków.

Ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

Kolejną częstą chorobą woreczka żółciowego jest zapalenie, które może przyjmować postać ostrą lub przewlekłą. Jedną z przyczyn ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest nieleczona kamica pęcherzyka, jednak nie zawsze jest to regułą. Do stanu takiego dochodzi, gdy żółć nie ma możliwości swobodnego odpływu z pęcherzyka. Pod wpływem zastoju spowodowanego kamieniem, może dojść do obrzęku błony śluzowej, a co za tym idzie – powstania stanu zapalnego. Jest to sytuacja wymagająca konsultacji lekarskiej, gdyż istnieje możliwość, że nieleczona spowoduje zakażenie bakteryjne, które następnie wraz z krwią może przenosić się do innych narządów.

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego powoduje zwykle silne i charakterystyczne objawy. Pacjent odczuwa silny i długotrwały ból pod prawym żebrem, wymiotuje (czasem treścią żółciową), ma dreszcze oraz kolkę. Poza tym zdarzają się także nudności, przyspieszenie oddechu i tętna, a w niektórych przypadkach specyficzne zażółcenie skóry. Nasilone objawy mają charakter ataków trwających zwykle kilka dni, ale warto wiedzieć, że są one nawracające.

Następstwem ostrego zapalenia woreczka żółciowego jest czasem przewlekłe zapalenie. Może do niego dojść na przykład w efekcie powikłań kamicy żółciowej oraz nieprawidłowej diety. Najważniejszym objawem takiego stanu jest ból pod żebrami po prawej stronie, który ma tendencję do ustępowania i nasilania się. Do pozostałych symptomów należą mdłości, wzdęcia oraz napady kolki żółciowej, która wzmaga się szczególnie po spożyciu tłustych potraw.

Rak pęcherzyka żółciowego

Rak pęcherzyka żółciowego to stosunkowo rzadka choroba, występująca szczególnie u osób po ukończeniu 60. roku życia i dotykająca częściej kobiety niż mężczyzn. Jest to niebezpieczny nowotwór, odznaczający się dużą śmiertelnością i szybkim postępowaniem. Rak woreczka żółciowego powstaje z komórek nabłonka błony śluzowej pęcherzyka żółciowego, ale jego przyczyny nie zostały jeszcze w pełni wyjaśnione. Specjaliści zauważyli jednak, że zwiększone ryzyko zachorowania może wiązać się z trwającą wiele lat kamicą woreczka żółciowego, torbielami dróg żółciowych oraz tzw. pęcherzykiem porcelanowym, czyli posiadającym zwapnione ścianki. Oprócz tego na raka pęcherzyka żółciowego bardziej narażone są osoby pracujące z toksycznymi chemikaliami.

Do podstawowych objawów tego nowotworu należy ból pod żebrami po prawej stronie, mogący promieniować do łopatek i kręgosłupa, świąd skóry oraz żółtaczka. U niektórych pacjentów mogą pojawić się także wymioty i nudności, spadek apetytu oraz utrata masy ciała.