Ciąża i czas połogu to okres, podczas którego w organizmie kobiety zachodzi szereg zmian. Niestety w ich wyniku, u przyszłych mam mogą pojawić się różne dolegliwości. Jedną z nich jest pojawienie się bolesnych guzków hemoroidalnych. Mimo, że hemoroidy w ciąży i po porodzie to częsta przypadłość, nie należy ich lekceważyć. Jak rozpoznać żylaki odbytu i w jaki sposób je leczyć?
Hemoroidy to problem, który dotyka ok. 35% kobiet spodziewających się dziecka. Najczęściej nasila się w 3 trymestrze ciąży i wywołuje nieprzyjemne dolegliwości w okolicy odbytu.
Bardzo ważna jest w tym przypadku szybka reakcja i zgłoszenie wszelkich niepokojących objawów lekarzowi, aby choroba nie rozwinęła się w bardziej zaawansowane stadium. Wystarczy powiedzieć o problemie podczas wizyty u lekarza ginekologa, prowadzącego ciążę.
Co to są hemoroidy?
Mimo, że nazwa hemoroidy lub guzki krwawnicze kojarzy się z chorobą, tak naprawdę są to prawidłowe, fizjologiczne części odbytu.
Jak wyglądają hemoroidy? Są to naczynia żylne o strukturze wypełnionych krwią poduszeczek, które uszczelniają odbyt, zapobiegając niekontrolowanemu wydalaniu stolca i gazów.
Dopiero przekrwione i nabrzmiałe na skutek różnych czynników hemoroidy, które powodują dyskomfort, np. podczas wypróżniania, uznawane są za chorobę.
Mówi się wtedy o chorobie hemoroidalnej lub żylakach odbytu, choć potocznie funkcjonuje uproszczona nazwa – hemoroidy.
Jakie objawy dają hemoroidy?
Objawy żylaków odbytu, różnią się w zależności od stadium zaawansowania choroby.
Można tu wyodrębnić 4 stopnie:
- Guzki zlokalizowane są wewnątrz odbytu, nie są widoczne ani wyczuwalne na zewnątrz. Objawiają się m.in. świądem odbytu, bólem po wypróżnianiu i sporadycznym krwawieniem.
- Hemoroidy wypadają na zewnątrz podczas parcia po czym samoistnie wracają na swoje miejsce. Symptomy to oprócz swędzenia i pieczenia, ból przy parciu, uczucie niepełnego wypróżnienia i częstsze krwawienia.
- Guzki wypadają poza kanał odbytu nie tylko podczas parcia, ale np. podczas wysiłku czy kaszlu. Zdarza się często, że nie wracają na swoje miejsce i trzeba je ręcznie wprowadzić. Ból jest bardziej intensywny, oprócz krwi pojawia się śluz w stolcu.
- Hemoroidy cały czas znajdują się poza kanałem odbytu, są widoczne i wyczuwalne, a ich ręczne odprowadzenie nie jest możliwe. Oprócz wyżej wspomnianych objawów, mogą występować problemy z nietrzymaniem stolca.
Hemoroidy w ciąży
Hemoroidy w ciąży to bardzo częsta przypadłość. Na ich rozwój wpływa wiele czynników wynikających ze zmian, które zachodzą w organizmie przyszłej mamy.
- Jedną z przyczyn są zmiany hormonalne, m.in. wzrost stężenia progesteronu, który wpływa na elastyczność naczyń żylnych.
- Innym czynnikiem, zwiększającym ryzyko powstania żylaków odbytu, jest ucisk na naczynia żylne powiększającej się macicy.
- Ponadto, wiele ciężarnych zmaga się z zaparciami, wynikającymi ze spowolnionego procesu przemiany materii, mniejszej aktywności fizycznej, siedzącego i leżącego trybu życia. Inną przyczyną obstrukcji bywa suplementacja żelaza z powodu anemii w ciąży.
- Nie bez znaczenia jest też wzrost masy ciała.
Wszystko to może niestety wpłynąć na rozwój choroby hemoroidalnej.
Jak wyglądają hemoroidy w ciąży?
Jak zostało wspomniane – symptomy zależne są od stopnia zaawansowania choroby. Może pojawić się pieczenie i świąd odbytu, ból przy oddawaniu stolca, krwawienie i śluz widoczny podczas wypróżniania lub wyczuwalne na zewnątrz guzki.
Hemoroidy po porodzie
Hemoroidy po ciąży to niestety problem wielu kobiet. Ich powstanie może wynikać z opisanych wyżej czynników ryzyka, ale nie tylko.
Hemoroidy po porodzie naturalnym pojawiają się wskutek parcia i wzrostu ciśnienia w naczyniach żylnych – również tych, zlokalizowanych w odbycie. Niekiedy dochodzi do pęknięcia naczyń krwionośnych i powstania żylaków odbytu.
Jako że czas połogu bywa trudnym okresem dla świeżo upieczonych mam, dodatkowe dolegliwości mogą znacznie pogorszyć ich samopoczucie. Jak więc poradzić sobie z problemem i co na hemoroidy po porodzie zalecają lekarze?
Hemoroidy w ciąży i po porodzie – leczenie
W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów w okolicy odbytu, należy jak najszybciej zgłosić problem specjaliście.
Jaki lekarz leczy hemoroidy?
Tym obszarem zajmuje się przede wszystkim proktolog, ale żylaki odbytu może rozpoznać i leczyć również ginekolog prowadzący ciążę lub lekarz rodzinny.
Jak leczyć hemoroidy w ciąży?
Przede wszystkim należy zacząć od zmiany codziennych nawyków, ponieważ we wczesnych stadiach mogą one wyeliminować problem bez leków i zabiegów.
Przeciwdziałanie zaparciom
W tym celu warto warto stosować bogatą w błonnik dietę, odpowiednio nawadniać organizm (2-3 litry wody dziennie) i podejmować aktywność fizyczną dostosowaną do swoich możliwości.
Nie przeciążanie mięśni miednicy
Ważne jest unikanie długotrwałej pozycji stojącej i siedzącej, aby nie przeciążać dodatkowo mięśni miednicy. Nie zaleca się też podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Nasiadówki
Ciepłe, ale nie gorące kąpiele nasiadowe z rumiankiem, korą dębu, nagietkiem pomagają złagodzić objawy hemoroidów.
Czopki, maści kremy z przepisu lekarza
Preparaty tego typu można stosować pod okiem specjalisty od 4 miesiąca ciąży.
Zaawansowane hemoroidy leczy się farmakologicznie lub z zastosowaniem odpowiednich zabiegów. Ze względu jednak na bezpieczeństwo płodu, zwykle przeprowadza się je po porodzie lub w wyjątkowych sytuacjach w ciąży np. podczas obfitego krwawienia. Popularne zabiegi to gumkowanie, fotokoagulacja, krioterapia lub zastosowanie środka obkurczającego.
Gumkowanie
Na guzek zakłada się specjalną gumkę odcinającą dopływ krwi. W efekcie dochodzi do obumarcia tkanek i hemoroid odpada.
Fotokoagulacja
Podstawę hemoroidu naświetla się promieniowaniem podczerwonym, co powoduje powstanie kontrolowanego stanu zapalnego i zarośnięcie guzka.
Krioterapia
Polega na zamrażaniu podstawy guzków, aby wywołać ich lokalną martwicę. Używa się do tego specjalnych krioaplikatorów.
Środek obkurczający
Pod śluzówkę hemoroida aplikuje się specjalny środek chemiczny, który powoduje jego obkurczenie. Jest to skuteczna metoda w przypadku guzków krwawiących z całej powierzchni.