Zastanawiasz się, czy ból pachwiny lub brzucha może być spowodowany przepukliną? Wspomniane schorzenie daje różne objawy, które nie ustępują samoistnie. Jeśli wyczuwasz guzka w okolicy pachwiny, odczuwasz pociąganie lub inne dolegliwości w tym obszarze, to koniecznie zgłoś się do specjalisty. W artykule wyjaśniamy, czym jest przepuklina brzuszna i jak powstaje.

Czym jest przepuklina brzuszna?

Mianem przepukliny brzusznej określamy nieprawidłowe uwypuklenie częściowe lub całkowite narządów wewnętrznych albo tkanki poza jamę brzuszną. Jeśli narządy lub ich fragmenty zmieniły swoje anatomiczne położenie, może pojawić się ból oraz wyczuwalne i widoczne owalne wybrzuszenie. Dolegliwości nasilają się podczas czynności obciążających brzuch, takich jak podnoszenie ciężkich przedmiotów, pochylanie się, bieganie, oddawanie moczu czy defekacja.

Z najnowszych badań wynika, że nawet 25 proc. polskiego społeczeństwa zmaga się z przepukliną pachwinową, przy czym znacznie częściej stwierdza się ją u mężczyzn niż u kobiet.

W przepuklinie brzusznej wyróżniamy wrota, kanał, worek i zawartość. Biorąc pod uwagę lokalizację, przepukliny brzuszne dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne. Do najczęstszych rodzajów przepukliny brzusznej zaliczamy przepuklinę pępkową, kresy białej i pachwinową. Niekiedy tworzy się też w bliźnie pooperacyjnej, wskutek niecałkowitego zagojenia się rany.

Jak powstaje przepuklina?

Schorzenie może mieć charakter wrodzony, nabyty lub pourazowy. Badania pokazują, że przepuklinę brzuszną stwierdza się nawet 3-4-krotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Naukowcy podkreślają, że przepuklina pachwinowa występuje siedem razy częściej u mężczyzn aniżeli u kobiet. Do czynników ryzyka zaliczamy też podeszły wiek, palenie papierosów, trudno gojące się rany pooperacyjne, sterydoterapię i relaparotomię.

Na przepuklinę brzuszną narażone są również osoby zmagające się z otyłością, niedożywieniem, zaparciami, wodobrzuszem, POCHP lub stosujące forsowny wysiłek fizyczny. Przepuklinę brzuszną niejednokrotnie rozpoznaje się także u kobiet w ciąży, pacjentów onkologicznych lub osób z przerostem prostaty.

Przepuklina brzuszna: objawy

Niewielkie przepukliny niejednokrotnie nie dają żadnych objawów, dopiero z biegiem czasu może pojawić się guzek powodujący dyskomfort. Wielu pacjentów odczuwa wtedy ból, pieczenie, wzdęcia. Wspomnianym dolegliwościom mogą towarzyszyć wymioty i zatrzymanie stolca.

Przepuklinę kresy białej najczęściej rozpoznaje się u kobiet po ciąży i osób otyłych, ponieważ niejednokrotnie dochodzi u nich do znacznego rozejścia się mięśni prostych brzucha. Początkowo schorzenie nie powoduje żadnych objawów, z biegiem czasu pojawiają się uporczywe dolegliwości, wówczas lekarz kwalifikuje pacjenta do operacji. Dolegliwości mogą nasilać się podczas silnego kaszlu, wypróżniania lub po intensywnym wysiłku fizycznym.

Przepuklina udowa występuje stosunkowo rzadko, czasem przybiera postać bolesnego guzka w pachwinie lub wewnętrznej górnej części uda. Często znika lub zmniejsza się w pozycji leżącej, natomiast nasila się podczas kaszlu lub wysiłku. O przepuklinie udowej mówimy wtedy, gdy narządy jamy brzusznej lub jej fragmenty przemieszczają się przez kanał udowy w rejon pachwiny. Zazwyczaj rozpoznaje się ją u kobiet po porodzie lub pacjentek po 65. roku życia.

Objawy przepukliny pępkowej

Przepuklina pępkowa u dorosłych zazwyczaj przybiera postać niewielkiego guzka w okolicy pępka i choć dla wielu osób stanowi tylko problem natury kosmetycznej, to z czasem może powodować ból. Najczęstsza przyczyna schorzenia tkwi w stopniowym poszerzaniu się pierścienia pępka, do którego dochodzi w wyniku wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.

Zazwyczaj diagnozuje się je u kobiet w ciąży, osób otyłych, pacjentów z wodobrzuszem i marskością wątroby. Podwyższone ciśnienie w jamie brzusznej osłabia tkankę łączną i rozciąga mięśnie brzucha, a to z kolei przyczynia się do rozwoju przepukliny pępkowej. Jej zawartość stanowią jelita, a objawia się bólem brzucha, zaparciami lub wzdęciami. Świadczy o niej również mały guzek, który powiększa się w czasie kaszlu.

Jeśli uwypuklenie stało się czerwone, twarde i zaczerwienione, a także pojawiły się silne dolegliwości bólowe, natychmiast zgłoś się do lekarza. Wspomniane objawy świadczą o tym, że najprawdopodobniej doszło do uwięźnięcia przepukliny.

W większości przypadków specjalista diagnozuje przepuklinę pępkową podczas badania fizykalnego, czasami jednak, zwłaszcza u chorych otyłych, należy wykonać dodatkowo badania obrazowe.

Przepuklina pachwinowa: objawy

Przepukliną pachwinową określamy wybrzuszenie zawartości jamy brzusznej przez znacznie osłabione mięśnie brzucha. Powstałe uwypuklenie może boleć i wywoływać pieczenie, a dolegliwości często nasilają się podczas kaszlu, pochylania się i podnoszenia ciężarów. Wielu pacjentów skarży się też na uczucie ciągnięcia lub ciężkości w pachwinie. Jeśli szeroki i wystający wyrostek schodzi do moszny, pojawia się ból i obrzęk okolicy jąder.

Zawartością przepukliny pachwinowej może być tkanka tłuszczowa, część jelita cienkiego, a w przypadku dziewczynek i kobiet elementy żeńskiego układu rozrodczego, takie jak jajnik. Wyróżniamy dwa typy schorzenia: skośne i proste. Ponadto możemy mówić o przepuklinie nabytej lub wrodzonej.

Objawy nie ustępują samoistnie, niekiedy prowadzą do groźnych powikłań. W takiej sytuacji specjalista prawdopodobnie zaleci usunięcie powiększającej się lub bolesnej przepukliny pachwinowej.

Leczenie przepukliny brzusznej

Specjaliści przypominają, że nie można leczyć przepukliny brzusznej zachowawczo. Istnieją jednak pewne sposoby, które zmniejszają ryzyko schorzenia, przede wszystkim należy unikać zaparć i nadmiernego wysiłku fizycznego. W niektórych przypadkach mogą pomóc pasy przepuklinowe, zapobiegające więźnięciu. Należy jednak podkreślić, że ich dłuższe stosowanie przyczynia się do przewlekłego stanu zapalnego, który utrudnia wykonanie zabiegu.

Jeśli przepuklina się powiększa i/lub towarzyszy jej silny ból, lekarz prawdopodobnie zaleci operację. Przeprowadza się ją w znieczuleniu miejscowym, dlatego można ją wykonać u seniorów i  pacjentów ze schorzeniami współistniejącymi.

Jeśli wyczujesz podejrzany guzek, nie zwlekaj i zgłoś się do specjalisty, w ten sposób unikniesz poważnych powikłań.