Wśród wielu nowotworów złośliwych szczególnie często obserwuje się w Polsce przypadki zachorowań na raka żołądka. Co ciekawe, dotyczą one znacznie częściej mężczyzn niż kobiet. Przyczyny raka żołądka nie są w pełni wyjaśnione, ale naukowcy udowodnili, że duży wpływ na zachorowalność ma między innymi niewłaściwa dieta. Jakie są pierwsze objawy, jak długo rozwija się rak żołądka i jak wygląda jego proces diagnostyczny?

Czym jest rak żołądka?

Rak żołądka to nowotwór złośliwy, który aż w 50% przypadków pojawia się w części odźwiernikowej tego organu. W 25% przypadków stwierdza się jego obecność w obrębie wpustu, zaś 20% – w trzonie żołądka.

Nowotwór ten rozwija się w wewnętrznych warstwach ściany żołądka, ale może też rozprzestrzeniać się na pobliskie narządy i struktury, a także przez krew i limfę dostać się do dalszych organów.

Rak żołądka jest jednym z najcześciej występujących nowotworów.

Typy raka żołądka

Wyróżnić możemy kilka typów raka żołądka występujących w tzw. klasyfikacji Laurena. Są to:

• I – typ jelitowy – stanowi on aż 60% przypadków raka żołądka i występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Charakteryzuje go położenie obwodowe i zwykle jest następstwem zmian przedrakowych.
• II – typ rozlany (około 30% przypadków) częściej występuje u młodszych osób, a na jego pojawienie się mogą mieć wpływ czynniki genetyczne. Zlokalizowany jest zazwyczaj bliżej przełyku na niezmienionej błonie śluzowej.
• III – typ mieszany, stanowiący 10% wszystkich przypadków.

Rak żołądka – objawy

Objawy raka żołądka mogą być często kojarzone z innymi powszechnymi dolegliwościami i schorzeniami, stąd jego wykrycie następuje czasem później niż powinno to mieć miejsce. Wpływa to oczywiście znacząco na leczenie i dalsze rokowania.

Pacjenci często zadają pytanie, czy rak żołądka boli? Warto wiedzieć, że do najczęściej pojawiających się objawów raka żołądka należy zaliczyć właśnie bóle w nadbrzuszu, nudności i wymioty, smoliste stolce, utratę masy ciała, uczucie pełności i brak apetytu. Mogą one trwać kilka miesięcy, a nawet lat.

Nieleczony rak żołądka może sprawić, że do tych objawów dołączą kolejne, takie jak powiększone węzły chłonne, wyraźnie wyczuwalny guz nadbrzusza, wodobrzusze, a także w przypadku kobiet przerzut do jajnika, czyli tzw. guz Krukenberga.

Przyczyny raka żołądka

Przyczyny raka żołądka związane są znacznie bardziej z czynnikami środowiskowymi niż genetycznymi, co oznacza, że w pewnym stopniu można próbować uchronić się przed zachorowaniem na ten nowotwór złośliwy.

Wśród głównych przyczyn raka żołądka wymienia się przede wszystkim nieodpowiednią dietę, czyli bogatą w żywność wędzoną, konserwowaną oraz sól. Większym ryzykiem zachorowania obarczone są również osoby, których dieta jest uboga w świeże owoce i warzywa. Czynnikiem zwiększającym ryzyko jest także częściowa resekcja żołądka oraz zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która powoduje przewlekłe zapalenie błony śluzowej.

Co ciekawe, również palenie tytoniu może przyczynić się do wystąpienia raka żołądka, ponieważ substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym zwiększają ryzyko wielu nowotworów. Specjaliści szacują, że osoby uzależnione od nikotyny mają aż dwa razy większą szansę na zachorowanie. Choć przypadki zachorowania nie są tak liczne jak pozostałe, znaczenie mają również czynniki genetyczne.

Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka żołądka, warto zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, bogatą w świeże owoce i warzywa, unikać soli i potraw wędzonych, a także rzucić palenie papierosów. W szczególności jednak należy zwracać uwagę na wszelkie objawy ze strony układu pokarmowego, a utrzymujące się dolegliwości koniecznie konsultować z lekarzem.

Zachorowalność

Zachorowalność na raka żołądka jest w Polsce stosunkowo duża w porównaniu do innych krajów europejskich, choć w ciągu ostatnich czterdziestu lat zmniejszyła się ona niemalże trzykrotnie. Szacuje się, że w naszym kraju ten rodzaj nowotworu dotyczy około 5000 osób rocznie, przy czym ponad 3000 z nich to mężczyźni. Ponad 90% wszystkich osób chorujących na raka żołądka to pacjenci powyżej 50. roku życia.

Zmniejszającą się zachorowalność na raka żołądka specjaliści przypisują zmianie diety, a zwłaszcza sposobów konserwowania i przechowywania żywności. O ile wcześniej znacznie bardziej popularne było peklowanie, wędzenie oraz solenie, dziś te metody zastępuje się znacznie zdrowszym mrożeniem. Związane jest to również z mniejszą liczbą zakażeń bakterią Helicobacter pylori.

Dość duża umieralność w wyniku tego nowotworu jest spowodowana między innymi późnym rozpoznaniem, które następuje zwykle już w fazie zaawansowanej raka żołądka.

Diagnostyka raka żołądka

Opisane powyżej objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego, który po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem może zdecydować o skierowaniu na badania diagnostyczne.

W przypadku zaawansowanej formy tego nowotworu, możliwe jest nawet wyczucie guza palcami w okolicy nadbrzusza, jednak, aby postawić ostateczną diagnozę, zawsze konieczne są dodatkowe badania. Podstawowym z nich jest gastroskopia. Badanie to pozwala na wykonanie biopsji, a następnie przeprowadzenie analizy histopatologicznej.

Możliwa jest również diagnostyka raka żołądka poprzez endoskopię USG, która pozwala ocenić zajęcie węzłów chłonnych, przerzuty odległe, a przede wszystkim głębokość nacieku zmiany nowotworowej. W razie jakichkolwiek wątpliwości, specjalista może zalecić tomografię komputerową. Jeśli i te badania okażą się niewystarczające, konieczne może okazać się wykonanie rezonansu magnetycznego. Pomocniczo warto sprawdzić również markery nowotworowe, czyli CA19-9 oraz CEA.