W krakowskim Prywatnym Szpitalu Specjalistycznym SCM clinic wykonujemy biopsję fuzyjną prostaty przezodbytniczą oraz przezkroczową w celu diagnostyki raka gruczołu krokowego.

Podczas badania korzystamy z najwyższej jakości ultrasonografu BK Medical – marki, która zyskała światowe uznanie jako producent systemów ultrasonograficznych, wykorzystywanych m.in. w urologii, ginekologii czy neurochirurgii.

Podstawowe informacje o biopsji fuzyjnej prostaty

Biopsja fuzyjna celowana to najnowocześniejszy rodzaj biopsji prostaty, który łączy obrazowanie ultrasonograficzne z rezonansem magnetycznym. Bardziej szczegółowo: jest to fuzja obrazów wieloparametrycznego rezonansu magnetycznego (mpMRI) i USG w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwe jest bardzo precyzyjne zlokalizowanie zmian chorobowych. Wyższość biopsji fuzyjnej nad tradycyjną biopsją (wykonywaną wyłącznie pod kontrolą ultrasonografu) została jednoznacznie udowodniona.

Dla pacjentów istotna jest nie tylko skuteczność badania, ale też fakt, że w przypadku biopsji fuzyjnej diagnostyka jest mniej traumatyczna, ryzyko powikłań zredukowane do minimum, procedura trwa krótko i standardowo odbywa się w znieczuleniu miejscowym (w przypadku biopsji przezodbytniczej) lub w pełnym znieczuleniu nasiękowym i/lub dożylnym (biopsja przezkroczowa). Warto też podkreślić, że ze względu na precyzyjną diagnostykę, biopsja fuzyjna minimalizuje konieczność przeprowadzania kolejnych biopsji.

Lekarze wykonujący badania:

Biopsja fuzyjna prostaty przezodbytnicza a przezkroczowa

Biopsja fuzyjna gruczołu krokowego może być wykonywana przezodbytniczo lub przezkroczowo.

Pierwszą z metod należy uznać za bardziej tradycyjną i jednocześnie częściej wybieraną przez lekarzy. Biopsja fuzyjna przezodbytnicza może być wykonywana w gabinecie (nie na sali operacyjnej) i jest to badanie w technice “free-hand biopsy”, co zwiększa komfort pacjenta.

Z kolei biopsja przezkroczowa jest obecnie najbardziej innowacyjnym badaniem w diagnostyce nowotworów gruczołu krokowego. To zabieg wykonywany przezskórnie w okolicy krocza – pomiędzy workiem mosznowym a odbytnicą. Biopsja fuzyjna przezkroczowa powinna być przeprowadzana w sali operacyjnej i najczęściej odbywa się w znieczuleniu nasiękowym i/lub dożylnym. Przezkroczowa biopsja prostaty jest wykonywana tylko w dwóch szpitalach w Krakowie, w tym w SCM clinic.

Jak wygląda biopsja fuzyjna w krakowskim szpitalu SCM clinic?

Podjęcie decyzji o wykonaniu biopsji fuzyjnej prostaty odbywa się po konsultacji lekarskiej. Wtedy też specjalista postanawia, czy wykonać biopsję przezodbytniczą czy przezkroczową. Postępowania w obu tych przypadkach są różne, więc nakreślimy tylko bardzo ogólny ich zarys.

Zabiegi odbywają się pod okiem specjalisty urologa, któremu towarzyszy anestezjolog. Po przyjęciu do szpitala niezbędna jest oczywiście konsultacja u obu tych lekarzy i jeśli nie występują przeciwwskazania, to zabieg odbywa się planowo. Czas pobytu w klinice w największym stopniu uzależniony jest od znieczulenia, którego wymaga dany typ biopsji.

Biopsja fuzyjna przezodbytnicza jest zabiegiem mniej skomplikowanym, a przy tym standardowo odbywa się w znieczuleniu miejscowym. W dużym uproszczeniu polega ona na wprowadzeniu sondy endorektalnej wielopłaszczyznowej, która połączona jest z przystawką biopsyjną. Następnie za pomocą igły pobierane są wycinki z gruczołu krokowego.

Z kolei przebieg przezkroczowej biopsji fuzyjnej można zobaczyć w poniższym filmie.

Podczas obu typów biopsji fuzyjnej obraz otrzymany za pomocą rezonansu magnetycznego jest łączony z badaniem USG w czasie rzeczywistym. Pobrane wycinki pojedynczo przekazywane są do badania histopatologicznego.

Wskazania do wykonania biopsji fuzyjnej prostaty

Celem biopsji fuzyjnej gruczołu krokowego jest potwierdzenie lub wykluczenie raka prostaty. Warto wiedzieć, że nowotwór stercza rozpoznany we wczesnym stadium daje dużą nadzieję całkowitego wyleczenia, dlatego nie należy zwlekać z diagnostyką.

Wskazaniem do wykonania biopsji fuzyjnej prostaty są następujące sygnały:

  • podwyższony wynik stężenia PSA,
  • nieprawidłowości w konsystencji gruczołu krokowego stwierdzone w badaniu per rectum (badanie DRE),
  • wynik testu SelectMDx (płynna biopsja prostaty) wskazuje na podwyższone ryzyka występowania raka gruczołu krokowego,
  • wynik testu PCA 3 (badanie genetyczne z próbki moczu) daje podejrzenie nowotworu stercza,
  • wcześniejsze biopsje nie przyniosły jednoznacznych rozstrzygnięć (np. stwierdzono nieprawidłowy obraz czy obecność komórek o nieprawidłowej budowie).

Możliwe powikłania po biopsji prostaty

Biopsja prostaty jest badaniem stosunkowo bezpiecznym, ale inwazyjnym, więc mogą po niej wystąpić pewne powikłania. Zaliczyć należy do nich:

  • niewielkie krwawienia – obecność krwi w moczu, stolcu lub nasieniu,
  • przejściowe zatrzymanie moczu, które jest spowodowane obrzękiem (zdarza się bardzo rzadko),
  • bakteriemia (zakażenie krwi bakteriami, niedające objawów klinicznych),
  • infekcja układu moczowo-płciowego, objawiająca się gorączką i dreszczami – w tym przypadku należy niezwłocznie zgłosić się do szpitala.

Jednocześnie trzeba stwierdzić, że poważne powikłania występują po biopsji fuzyjnej zdecydowanie rzadziej niż po tradycyjnej biopsji prostaty. Szczególnie w przypadku biopsji przezkroczowej ryzyko powikłań jest wręcz minimalne. Szacuje się, że jest mniejsze niż 0,01% i dotyczy to także ryzyka sepsy.

W przypadku pacjentów cierpiących na nawracające infekcje dróg moczowych lub na stany zapalne stercza szczególnie polecane jest przeprowadzanie właśnie przezkroczowej biopsji fuzyjnej, ponieważ wyróżnia się ona najmniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia powikłań.

FAQ

Poniżej zgromadziliśmy najczęściej zadawane pytania o biopsję prostaty oraz udzieliliśmy na nie odpowiedzi. Nic jednak nie zastąpi indywidualnej konsultacji lekarskiej, dlatego poniższe odpowiedzi prosimy traktować wyłącznie orientacyjnie.

  • Na czym polega biopsja prostaty?

    Biopsja prostaty to badanie, podczas którego pobierane są wycinki z gruczołu krokowego do analizy histopatologicznej. Na tej podstawie można potwierdzić lub wykluczyć raka prostaty.

    Tradycyjna biopsja prostaty wykonywana jest przy pomocy obrazowania USG, natomiast biopsja fuzyjna łączy dwa typy obrazowania: wcześniej wykonany rezonans magnetyczny z badaniem USG w czasie rzeczywistym. Dzięki temu można z dużą precyzją wybrać miejsca, z których powinien zostać pobrany wycinek. Pobieranie wycinków odbywa się przy pomocy igły, czyli tak samo, jak w przypadku biopsji tradycyjnej.

  • Czy biopsja prostaty boli?

    Biopsja prostaty jest badaniem inwazyjnym, dlatego wykonywana jest w znieczuleniu. W zależności od typu biopsji, wskazań lekarza oraz decyzji pacjenta, stosowane jest znieczulenie miejscowe (najczęstsze przy biopsji przezodbytnicznej) albo znieczulenie nasiękowe i/lub dożylne (zazwyczaj przy biopsji przezkroczowej). Dzięki temu podczas biopsji prostaty pacjent nie odczuwa bólu.

  • Czy biopsja prostaty jest bezpieczna?

    Biopsja prostaty jest uznawana za stosunkowo bezpieczną, ale jak w przypadku każdego inwazyjnego badania, mogą wystąpić po niej pewne powikłania. Opisaliśmy je w dziale “Możliwe powikłania po biopsji prostaty”. Szacuje się, że ryzyko powikłań w przypadku biopsji fuzyjnej przezkroczowej wynosi zaledwie ok. 0.01%. Jest ono wyższe w przypadku biopsji przezodbytnicznej, ale nadal niewielkie.

  • Czy biopsja prostaty jest konieczna?

    O tym, czy biopsja prostaty jest konieczna, zawsze decyduje lekarz prowadzący. Nie jest to rutynowe badanie wykonywane profilaktycznie, wskazaniem do przeprowadzenia biopsji jest podejrzenie nowotworu gruczołu krokowego. Podejrzenie to opiera się na wcześniej przeprowadzonych badaniach krwi, moczu czy badaniu per rectum. Fuzyjna biopsja prostaty jest obecnie najskuteczniejszą metodą potwierdzania raka gruczołu krokowego.

  • Czy biopsja fuzyjna prostaty jest lepsza niż biopsja tradycyjna?

    Biopsja fuzyjna prostaty jest badaniem bardziej precyzyjnym, a co za tym idzie – także skuteczniejszym w zakresie diagnozy niż tradycyjna biopsja prostaty. Jednocześnie dla pacjentów jest mniej traumatyczna, ponieważ wycinki pobierane są w sposób celowany (dokładnie z tego obszaru, który budzi podejrzenie występowania zmian chorobowych), przez co istnieje bardzo niewielka możliwość, że badanie będzie trzeba powtarzać.

    Biopsja fuzyjna prostaty jest badaniem zgodnym z najnowszymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, które rekomenduje, by badanie ultrasonograficzne było przeprowadzane w oparciu o badanie mpMRI (rezonans magnetyczny prostaty). Tradycyjna biopsja opiera się wyłącznie na obrazowaniu USG.

  • Dlaczego biopsję fuzyjną nazywa się celowaną, a tradycyjną biopsję prostaty systematyczną (mappingową)?

    W przypadku biopsji fuzyjnej prostaty wybór miejsc, z których pobrany będzie wycinek do badań histopatologicznych, odbywa się w oparciu o wyniki badania mpMRI i USG w czasie rzeczywistym. Lekarz zaznacza konkretne obszary i dokładnie z nich pobierane są wycinki, stąd nazwa “biopsja celowana”.

    W przypadku klasycznej biopsji prostaty, lekarz ma do dyspozycji tylko obraz ultrasonograficzny, a szacuje się, że wiele ognisk schorzeń jest niewidocznych w USG przezodbytniczym. Wycinki, najczęściej w ilości 10-12, pobierane są niejako “na ślepo” z różnych miejsc gruczołu krokowego. Przyjmuje się pewien system pobierania wycinków na podstawie mapowania stercza, stąd nazwa “biopsja systematyczna (mappingowa)”.

  • Jak przygotować się do biopsji prostaty (badania)?

    Kwestia przygotowania do biopsji prostaty jest bardzo indywidualna, zależy m.in. od wieku, schorzeń towarzyszących, leków, które przyjmuje pacjent, rodzaju wybranego znieczulenia, dlatego o szczegółach może poinformować wyłącznie lekarz prowadzący. Możemy przedstawić tylko pewne ogólne elementy przygotowania, które powtarzają się u większości pacjentów.

    Przed badaniem zazwyczaj zalecane jest spożycie lekkiego śniadania oraz przyjęcie standardowej ilości płynów. Dobrze, jeśli w dniu biopsji pacjent wypróżni się. Ewentualne zastosowanie wlewu doodbytniczego zależy od decyzji lekarza.

    W dniu biopsji lekarz standardowo zaleca podanie leków o działaniu przeciwbakteryjnym, które pacjent przyjmuje jeszcze przez klika dni po badaniu.

    Ponadto zaleca się, by pacjent w dniu badania przyjął leki, które normalnie zażywa, ale wskazanie to nie dotyczy leków obniżających krzepliwość krwi. Decyzja o ich odstawieniu lub zamianie na inne leki, powinna być podjęta wcześniej i na podstawie konsultacji nie tylko z urologiem, który będzie wykonywał biopsję prostaty, ale także z lekarzem prowadzącym, który zalecił przyjmowanie leków obniżających krzepliwość krwi.

  • O czym koniecznie powiedzieć lekarzowi na konsultacji poprzedzającej biopsję prostaty?

    Na konsultacji przed wykonaniem biopsji prostaty koniecznie należy poinformować lekarza urologa o wszczepionym rozruszniku serca lub sztucznych zastawkach serca, chorobach związanych z krzepliwością krwi i zażywanych lekach, które wpływają na krzepliwość krwi, a także o uczuleniach na leki.

    Trzeba też pamiętać, że przed przystąpieniem do badania biopsji fuzyjnej prostaty konieczne jest wykonanie badania mpMRI (rezonans magnetyczny prostaty).

  • Jaki jest czas oczekiwania na wynik biopsji prostaty?

    Po wykonaniu biopsji prostaty, pobrane wycinki są niezwłocznie przekazywane do badania histopatologicznego. Współpracujemy z Zakładem Diagnostyki Patomorfologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, który standardowo przesyła wynik badania po min. 14 dniach od momentu otrzymania próbki w przypadku rutynowego badania histopatologicznego. Czas ten ulega jednak wydłużeniu, jeśli konieczne jest przeprowadzenie dalszej obróbki materiału. Na czas oczekiwania na wynik biopsji prostaty mogą mieć też wpływ czynniki niezależne od laboratoratorium.

  • Jak odczytać wynik biopsji prostaty?

    Wynik biopsji gruczołu krokowego podawany jest w skali Gleasona (suma od 2 do 10). Przykładowo pacjenci mogą otrzymać następujące wyniki biopsji prostaty w skali Gleasona: 4 (2+2), 5 (2+3), 5 (3+2), 6 (3+3), 7 (3+4) albo 7 (4+3). Na sumę Gleasona składają się stopnie dwóch najczęściej występujących typów komórek nowotworowych. Im niższa suma Gleasona, tym lepsze są rokowania.

    Przyjmuje się, że suma Gleasona wynosząca od 2 do 4 określa niski stopień agresji nowotworu, suma od 5 do 7 – umiarkowany stopień agresji nowotworu, a suma od 8 do 10 – bardzo wysoki stopień agresji nowotworu. Każdy wynik biopsji prostaty powinien zostać zinterpretowany przez lekarza, dlatego niezbędna jest konsultacja. Lekarz nie tylko zapozna się z typami występujących komórek nowotworowych, ale też dokona interpretacji, biorąc pod uwagę wyniki wcześniejszych badań.

  • Gdzie w Krakowie mogę wykonać biopsję fuzyjną prostaty?

    Do przeprowadzenia biopsji fuzyjnej prostaty konieczne jest posiadanie najnowocześniejszych ultrasonografów urologicznych, które jednocześnie są sprzętem bardzo drogim. Ponadto biosję przezkroczową można wykonywać jedynie na sali operacyjnej, przy asyście anestezjologa. Ze względu na te ograniczenia badanie jest przeprowadzone wyłącznie w klinikach lub szpitalach. W Krakowie biopsję fuzyjną można wykonać w dwóch szpitalach, w tym w SCM clinic.

  • Jakie typy biopsji prostaty wykonywane są w szpitalu SCM clinic Kraków?

    W SCM clinic wykonujemy zarówno biopsję fuzyjną przezodbytniczą, jak i przezkroczową.

  • Ile kosztuje biopsja prostaty?

    By poznać koszt wykonania badania biopsji prostaty przezkroczowej lub przezodbytnicznej, prosimy o kontakt pod numer: +48 12 353 66 01 lub +48 780 61 41 02.

  • Jak umówić się na badanie?

    Badanie poprzedzone jest konsultacją lekarską, podczas której specjalista urolog będzie mógł stwierdzić zasadność wykonania biopsji fuzyjnej prostaty. W celu umówienia się na konsultację prosimy o kontakt pod numer: +48 12 353 66 01 lub +48 780 61 41 02.

    Możliwe jest także umówienie się z lekarzem poprzez rejestrację online. Linki do panelu rejestracji znajdują się na stronie o naszych specjalistach: Urolodzy.