Czy przynajmniej raz w roku zgłaszasz się do ginekologa na kontrolne badanie? Jeśli nie, to nadeszła pora, by to zmienić. Profilaktyka pozwala wykryć zarówno schorzenia, jak i wady rozwojowe narządów płciowych, dzięki czemu zwiększa szanse na wyleczenie. Nie zwlekaj więc z wizytami kontrolnymi.

Podstawowe badanie ginekologiczne

Podstawowa procedura składa się z czterech etapów:

  • zewnętrznego badania narządów płciowych,
  • wziernika,
  • wymazu cytologicznego
  • i dwuręcznego badania ginekologicznego.

Jak przebiega? Najpierw lekarz poczeka kilka minut, abyś się rozebrała i założyła papierową lub płócienną spódniczkę ginekologiczną. Następnie poprosi Cię, byś położyła się na fotelu i położyła nogi na podpórkach. Następnie należy opuścić biodra do krawędzi fotela i rozłożyć szeroko kolana. Postaraj się maksymalnie zrelaksować, oddychaj głęboko i nie napinaj mięśni.

Ginekolog zbada wizualnie srom i wargi pod kątem takich nieprawidłowości jak podrażnienie, zaczerwienie, obrzęk, torbiele i oznaki chorób przenoszonych drogą płciową. Następnie włoży wziernik do pochwy, by oddzielić ściany pochwy i zbadać szyjkę macicy. Jeśli podczas badania ginekologicznego poczujesz ból, powiedz o tym lekarzowi. Najprawdopodobniej zmieni rozmiar lub położenie wziernika. Na kolejnym etapie specjalista pobierze niewielką próbkę komórek z szyjki macicy i wyśle j do laboratorium.

W trakcie dwuręcznego badania ginekologicznego lekarz sprawdzi stan jajników i macicy. Włoży do pochwy 1 lub 2 palce w rękawiczce, równocześnie delikatnie naciskając drugą ręką podbrzusze. Poczujesz ucisk i być może lekki dyskomfort, ale powiedz lekarzowi, jeśli coś Cię niepokoi.

Czy ginekolog bada piersi?

Wspomniane badanie wchodzi w skład podstawowej profilaktyki zdrowotnej. Lekarz może również skierować pacjentkę na USG piersi.

Zastanawiasz się, jak wygląda badanie palpacyjne? Lekarz poprosi Cię, byś położyła się wygodnie na plecach i podłożyła prawą rękę pod głową. Dzięki temu cała pierś dobrze się ułoży, co ułatwi badanie. Specjalista delikatnie zbada piersi, pachy i obszar pod obojczykiem pod kątem guzków, zmian i innych nieprawidłowości. Choć możesz czuć się skrępowana, badanie trwa zaledwie kilka minut. Pomaga wykryć zmiany w bardzo wczesnym etapie, zwiększając szanse na wyleczenie.

Rodzaje badań ginekologicznych

Badanie u ginekologa trwa zazwyczaj kilka minut, w tym czasie lekarz sprawdza srom, pochwę, macicę, szyjkę macicy, jajniki, miednicę i odbytnicę pod kątem nieprawidłowości. Dla własnego komfortu zaplanuj badanie ginekologiczne w dniu, w którym nie masz miesiączki. Przed wejściem do gabinetu opróżnij pęcherz. W ten sposób nie tylko unikniesz dyskomfortu, lecz także ułatwisz lekarzowi postawienie diagnozy.

Cytologia: badanie w kierunku raka szyjki macicy

Cytologia należy do grupy podstawowych badań ginekologicznych. Pozwala wykryć nieprawidłowe komórki w szyjki macicy, które mogą przekształcić się w raka. Specjalista pobiera próbkę małą szpatułką lub szczoteczką, a następnie wysyła materiał komórkowy do laboratorium, by patolog zbadał go pod mikroskopem.

Badanie ginekologiczne zajmuje tylko kilka minut, może powodować dyskomfort, ale zwykle jest bezbolesne. Pierwszy wymaz należy pobrać od pacjentki w wieku 20-25 lat lub najpóźniej 3 lata od rozpoczęcia współżycia.

Opróżnij pęcherz przed cytologią, by zwiększyć uczucie komfortu. Spróbuj też wziąć głęboki oddech i rozluźnij mięśnie podczas zabiegu. Jeśli wyniki były prawidłowe i nie znajdujesz się w grupie ryzyka, powtarzaj cytologię nie rzadziej niż co 2 lata.

Wymaz z pochwy

Lekarz najczęściej pobiera wymaz z pochwy podczas badania miednicy, a następnie nanosi zawartość wymazówki na szkiełko. Wspomniane badanie pozwala zdiagnozować takie schorzenia jak rzęsistkowica, infekcja drożdżakowa i bakteryjne zapalenie pochwy.

Wskazaniem do wspomnianego badania ginekologicznego może być:

  • nieprzyjemny zapach z dróg rodnych,
  • nieregularne plamienia,
  • upławy i ból podbrzusza,
  • białe grudki,
  • zabarwiona wydzielina,
  • świąd i pieczenie okolic intymnych.

Aby posiew z pochwy był wiarygodny, należy się do niego odpowiednio przygotować. Powstrzymaj się od współżycia przynajmniej dwa dni przed badaniem. W tym czasie zrezygnuj też z leków dopochwowych i irygacji pochwy. Pamiętaj, że wymaz można pobrać przynajmniej 3 dni po zakończeniu miesiączki. Przed wykonaniem posiewu dokładnie umyj okolice intymne letnią wodą.

Kolposkopia: wziernikowanie macicy

Kolposkopia pozwala przyjrzeć się z bliska szyjce macicy, jest to łatwy i szybki sposób na znalezienie nieprawidłowych komórek. Badanie u ginekologa jest niemal bezbolesne. Możesz odczuwać nacisk podczas wkładania wziernika. Niektóre pacjentki czują też palenie lub szczypanie, kiedy specjalista przemywa szyjkę macicy roztworem z kwasem octowym.

Jeśli lekarz wykryje niepokojące zmiany, wykona biopsję, czyli pobierze próbkę komórek, którą wyśle do laboratorium. Tam patolog zbada ją pod kątem nowotworu. Kolposkopia i biopsja zajmują zaledwie 5-10 minut.

Laparoskopia (wziernikowanie jamy otrzewnej)

Laparoskopia ginekologiczna to jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych, które pozwalają ocenić stan kobiecych narządów rodnych. Specjalista może zdiagnozować i wyciąć zmiany endometrialne, a także sprawdzić budowę macicy, jajników i jajowodów.

Laparoskopia znajduje również zastosowanie w wycinaniu torbieli, guzków, mięśniaków macicy oraz wykryciu i usunięciu zrostów wewnątrzbrzusznych i okołojajowodowych. Lekarz może pobrać niewielką próbkę tkanki i wysłać ją do laboratorium, by patolog zbadał ją pod kątem raka i endometriozy.

Histeroskopia

Zastanawiasz się, jakie badania u ginekologa mogą pomóc w diagnostyce i leczeniu niepłodności? Jednym z nim jest histeroskopia diagnostyczna, która pozwala ocenić rodzaj i położenie zmian w macicy. W ten sposób ginekolog może wykryć polipy, mięśniaki, zrosty, a nawet guzy nowotworowe. Specjalista najczęściej zleca takie badanie w przypadku:

  • nieprawidłowego krwawienia z dróg rodnych,
  • poronienia,
  • niepłodności,
  • prawdopodobieństwa przerwania ciągłości ścian macicy,
  • podejrzenia nieprawidłowej budowy macicy.

USG ginekologiczne

USG miednicy to nieinwazyjne, bezbolesne badanie diagnostyczne, dzięki któremu lekarz może ocenić stan macicy, szyjki macicy, pochwy, jajników i jajowodów.

Jak wygląda badanie? Ginekolog umieszcza na skórze pacjentki przetwornik ultradźwiękowy, a fale przechodzą przez ciało do narządów i struktur zlokalizowanych w jego obrębie. Wspomniane badanie można wykonać przez powłoki brzuszne lub pochwę, wybrana metoda zależy od wskazania do wykonania USG.

USG ginekologiczne dostarcza ważnych informacji na temat:

  • rozmiaru, kształtu i położenia jajników i macicy,
  • grubości, echogeniczności, a także obecności mas lub płynów w jajowodach, pęcherzu, endometrium lub tkance mięśniowej macicy,
  • długości i grubości szyjki macicy,
  • zmian w kształcie pęcherza.

Mammografia

Mammograficzne badanie przesiewowe wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie o małej dawce, by wykryć zmiany nowotworowe, zanim wystąpią objawy. Eksperci podkreślają, że wykrycie raka na wczesnym etapie zwiększa szanse na wyleczenie.

Jak przygotować się do tego badania? Poinformuj swojego ginekologa o wszelkich objawach, wcześniejszych operacjach, przyjmowaniu hormonów, historii raka piersi w rodzinie. Jeśli to możliwe, przedstaw lekarzowi wyniki wcześniejszych mammografii. Zostaw biżuterię w domu, aby nie zaburzała pracy maszyny. Załóż luźne, wygodne ubranie, dzięki czemu szybko go zdejmiesz przed badaniem. Nie stosuj dezodorantu, balsamu i talku przed badaniem, mogą pozostawiać ślady, które utrudnią postawienie prawidłowej diagnozy.

Urządzenie do mammografii składa się z dwóch płytek, które spłaszczają lub ściskają piersi. Dzięki temu dają wyraźny obraz, jednocześnie redukując ilość promieniowania. Coraz więcej ośrodków proponuje trójwymiarową mammografię cyfrową z tomosyntezą. Obrazy są rejestrowane i zapisywane w formie plików na komputerze. Każda pierś jest kompresowana raz, a urządzenie robi wiele zdjęć, gdy porusza się po łuku nad piersią. Następnie komputer łączy obrazy w serię cienkich plastrów, dzięki czemu ginekolog widzi tkankę gruczołu piersiowego w trzech wymiarach. Badania wykazały, że mammografia 3D zapewnia szczegółowy obraz tkanek piersi, tym samym ułatwia wykrycie zmian patologicznych. Dodatkowo specjalista może dokładniej zinterpretować nieswoiste zmiany, a także ocenić ich rozległość i lokalizację.

Pamiętaj, by przynajmniej raz w roku umówić się na konsultację u ginekologa. Specjalista przeprowadzi z Tobą wywiad lekarski, a następnie wykona badania, w tym cytologię. W razie potrzeby może zlecić dodatkowe badanie ginekologiczne, takie jak USG narządu rodnego, kolposkopię histeroskopię, czy mammografię. Działania profilaktyczne pozwalają wykryć zmiany nowotworowe we wczesnym stadium, a tym samym zwiększyć szanse na całkowite wyleczenie.

Ogromną wagę przykładamy do tego, by informacje prezentowane na blogu były rzetelne i zgodne z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Należy jednak pamiętać, że publikacje blogowe nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej ani stanowić podstawy do samodiagnozy. Niezbędne jest indywidualne podejście do każdego przypadku, które jest możliwe wyłącznie w bezpośrednim kontakcie pacjent - lekarz.