Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, stopniowo prowadzi do osłabienia gruczołu i spadku wytwarzanych przez niego hormonów. Wspomniane schorzenie występuje najczęściej u kobiet w średnim wieku, ale może pojawić się w każdym wieku. Należy podkreślić, że na Hashimoto chorują nie tylko kobiety, lecz także mężczyźni i dzieci.
Hashimoto – co to za choroba?
Co to jest Hashimoto? To choroba autoimmunologiczna, w przebiegu której układ immunologiczny przez pomyłkę atakuje tarczycę. Mały gruczoł w kształcie motyla znajduje się u podstawy szyi, odpowiada za produkcję hormonów, które wspierają prawidłową pracę organizmu.
Choroba Hashimoto może nie dawać objawów przez wiele lat i może pozostać nierozpoznana do czasu wykrycia wola lub nieprawidłowych badań krwi. Pamiętaj, by regularnie sprawdzać poziom hormonów tarczycy i przeciwciał. Jeśli podejrzewasz u siebie niedoczynność tarczycy, nie zwlekaj i umów się do endokrynologa.
Objawy Hashimoto
Choroba postępuje bardzo powoli, dlatego wielu pacjentów nie skarży się na objawy Hashimoto na wczesnym etapie, nawet jeśli badania krwi wykazały przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej (anty TPO).
Choroba Hashimoto jest jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Objawy niedoczynności obejmują przyrost masy ciała, zmęczenie, ból stawów i depresję. Niejednokrotnie towarzyszy im uczucie zimna, zaparcia, senność, obfite miesiączki. Pierwszym objawem często jest wole, czyli powiększenie tarczycy, które może powodować obrzęk szyi.
Na powiększenie gruczołu może wskazywać uczucie ucisku w dolnej części szyi i trudności w połykaniu. Niektóre pacjentki z chorobą Hashimoto mają problem z zajściem w ciążę. Wspomniane schorzenie niekiedy objawia się wrażliwością na zimno, suchością skóry, uczuciem ciągłego osłabienia i wypadaniem włosów. Jeśli chorujesz na Hashimoto, możesz mieć problem z koncentracją i wahaniami nastroju.
Diagnostyka choroby Hashimoto – jakie badania wykonać?
Jeśli masz objawy Hashimoto, lekarz najprawdopodobniej zleci następujące badania: TSH, FT3, FT4, anty-TG i anty-TPO. Przeprowadzi też wnikliwy wywiad medyczny i wykona badanie fizykalne. Jeśli gruczoł nie pracuje prawidłowo, poziom hormonów tarczycy (FT3 i FT4) jest niski. Z kolei poziom TSH podwyższony, ponieważ przysadka pobudza tarczycę do pracy. Należy podkreślić, że nadprodukcja przeciwciał występuje u około 80 proc. pacjentów.
Lekarz może również zlecić biopsję, by określić charakter zmian. Wspomniane badanie pozwala również stwierdzić, czy w tarczycy toczy się stan zapalny.
Leczenie Hashimoto
Większość pacjentów z chorobą Hashimoto zażywa lewotyroksynę do końca życia. Znalezienie odpowiedniej dawki, zwłaszcza na początku, wymaga monitorowania stężenia TSH co 6-8 tygodni po każdej zmianie dawki. Po ustaleniu właściwej dawki wystarczy raz w roku sprawdzić poziom TSH. Organizm reaguje nawet na niewielkie zmiany hormonów tarczycy.
Jeśli dawka jest zbyt mała, gruczoł może nadal się powiększać, a choroba Hashimoto w dalszym ciągu powoduje uciążliwe objawy. Problem nierzadko wiąże się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi, który zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób serca. Z kolei zbyt duża dawka często powoduje objawy nadczynności tarczycy, dodatkowo może przyczyniać się do chorób serca i rozwoju osteoporozy. Chociaż pierwsze efekty leczenia możesz zauważyć w ciągu tygodnia, pamiętaj, że pełne działanie leków tarczycowych zajmuje trochę czasu. Nigdy nie przerywaj przyjmowania leku bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Dieta przy chorobie Hashimoto
Istnieją pewne produkty, które mogą nasilać objawy Hashimoto. Osoby cierpiące na tę chorobę autoimmunologiczną powinny ograniczyć cukier, nabiał i gluten. Układając jadłospis warto unikać:
- zbóż (pszenica, owies, ryż, jęczmień, komosa ryżowa, kukurydza i gryka),
- nabiału (mleko, serwatka, masło, śmietana i ser)
- alkoholu,
- żywności przetworzonej i konserwowanej,
- cukru i słodzików,
- soi,
- owoców z wysokim indeksem glikemicznym (ananas, winogrono, mango, arbuz),
- warzyw psiankowatych (pomidory, bakłażan, ziemniaki, papryka).
Co warto jeść przy przewlekłym zapaleniu tarczycy?
Nie ma jednej diety wskazanej przy chorobie Hashimoto. Jedzenie na pewno nie wyleczy, ani nie zatrzyma problemu. Należy jednak pamiętać, że niektóre produkty poprawiają samopoczucie i pomagają radzić sobie z objawami choroby. Układając jadłospis, uwzględnij w nim owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, chude białko i zdrowe tłuszcze.
Jeśli lubisz ryby i owoce morza, to świetnie się składa. Tuńczyk jest bogaty w tyrozynę, jod i selen, czyli składniki odżywcze, które stymulują produkcję hormonów tarczycy. Selen nie tylko pomaga przekształcić T4 w T3, lecz także chroni tarczycę przed wolnymi rodnikami. Badacze podkreślają, że wspomniany gruczoł potrzebuje zarówno jodu, jak i tyrozyny do produkcji hormonów tarczycy.
Zakładając, że nie masz żadnych alergii, dodawaj różne owoce i warzywa do każdego posiłku. Dzięki temu dostarczysz do organizmu odpowiednią ilość witamin i minerałów. Wzbogać dietę w błonnik, by uniknąć zaparć, utrzymać prawidłową wagę i kontrolować poziom glukozy we krwi. W ten sposób zmniejszysz też ryzyko chorób układu krążenia.
Ryba, kurczak, orzechy, fasola, tofu, jajka i indyk zawierają chude białko. Z kolei łosoś, orzechy, siemię lniane, tuńczyk, awokado i nasiona chia dostarczają jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym omega-3.